Joan of Arc Ng Visayas TERESA MAGBANUA Bayaning Filipino

   

 Si Teresa Magbanua ang unang babaeng mandirigma sa Panay at kilala bilang "Joan of Arc ng Visayas". Siya ay isang guro at lider-militar. Si Teresa Magbanua ay isinilang sa Pototan, Iloilo noong Oktubre 13, 1868. Siya ang pangalawa sa anim na anak nina Don Juan Magbanua at Doña Alejandra Ferraris. Asawa siya ni Alejandro Balderas, isang mayaman na may-ari ng lupa mula sa Sara, Iloilo.

  Sa kabila ng pagsalungat ng kanyang asawa, si Teresa Magbanua ay sumunod sa yapak ng kanyang dalawang kapatid at sumali sa Rebolusyonaryong Kilusan. Nakuha niya ang mga armas laban sa mga Espanyol at pinangunahan ang mga tropa. Siya ay nanalo ng ilang mga labanan sa ilalim ng pamumuno ni Heneral Martin Delgado.

  Nagpakita ng lakas ng loob, patriotismo at taktika sa militar, kinuha ni Magbanua ang kanyang unang panalo sa labanan sa Barrio Yating, Pilar, Capiz noong Disyembre 3, 1898 kung saan pinamunuan niya ang isang banda ng mga rifle sharpshooter at mga sundalo, at pinabagsak ang mga tropang Espanyol sa lugar.  

  Sa panahon ng Digmaang Pilipino-Amerikano, nakilahok si Magbanua sa ilang mga digmaan laban sa mga armadong pwersang Amerikano, tulad ng kanyang mga kapatid na sina Pascual at Elias, na parehong mga opisyal. Noong Pebrero 11, 1899, si "Nay Isa", kasama si General Martin Delgado, ay nakipaglaban sa Labanan sa Iloilo City. Lumahok din siya sa Labanan sa Balantang, Jaro ng Marso 1899.

  Ang digmaan ay nagdala sa kanya ng labis na paghihirap pagkatapos mawala ang kanyang dalawang kapatid. Ang kanyang mga kapatid na sina Pascual at Elias ay parehong namatay sa di maipaliwanag na pangyayari.

  Matapos ang maraming labanan, napagtanto niya'ng ang kanyang pangarap na isang Independiyenteng Pilipinas ay kailangang maghintay. Binuwag niya ang kanyang mga tropa at sumuko sa mga Amerikano noong 1900.

  Ginawa ni Magbanua ang kanyang makakaya upang labanan ang pwersang Hapon. Ibenenta niya ang kanyang mga ari-arian upang may pambili ng pagkain at suplay sa mga lokal na gerilya.

  Wala siyang naging anak sa kanyang asawang si Alejandro. Hindi nagtagal pagkatapos ng pananakop ng Hapon, ito naman ay namatay.

  Lumipat si Magbanua sa Mindanao pagkatapos ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig at nanirahan kasama ang kanyang kapatid na si Maria sa Pagadian, Zamboanga del Sur. Namatay siya noong Agosto 1947.